زندگی نامه و احادیث امام علی (ع)

حدیثی از پیامبر عزیز اسلام صلی الله علیه و آله وجود دارد که می فرماید: من شهر علم هستم و علی دروازه ورود به آن!

امروز با همدیگر می خواهیم به مطالعه مجموعه احادیث امام علی(ع) بپردازیم.

زندگی نامه امام علی (ع)

نگاهی کوتاه به زندگی امام علی (ع)

جنگ های امام علی (ع)

امام علی (ع) در بسیاری از جنگ ها و لشکرکشی های صدر اسلام حضور داشتند و نقش بسیار مهمی در پیروزی مسلمانان ایفا کردند. در ادامه به برخی از مهمترین جنگ های ایشان خواهیم پرداخت.

احادیث امام علی (ع)

حدیث ۱

امام علی علیه السلام :به عبد صالح ، یعنی لقمان ، گفته شد: کدام یک از مردمان ، با فضیلت ترند؟ گفت: «مؤمنِ برخوردار» . گفته شد: از مال؟ گفت: «نه ؛ لیکن برخوردار از دانشی که اگر به او محتاج شدند ، از دانشش سود برند و اگر از او بی نیاز شدند، خودش به آن اکتفا کند» .

قصص الأنبیاء : ص 197 ح 248 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 421 ح 16 .

حدیث 2

امام علی علیه السلام : در بیان موعظه های لقمان علیه السلام به پسرش : ای پسرم! کسی که یقینش کم شده و نیّتش در طلبِ روزی ضعیف گشته ، باید بداند که خداوند تبارک و تعالی به اراده خود، او را در سه حالتْ آفریده و به او روزی داده است.

که در هیچ یک از آن حالت ها کاری از دست او بر نمی آمد. بنابر این، او باید بداند که خداوند تبارک و تعالی او را در حالت چهارم نیز روزی می دهد .

حالت اوّل، این است که او در رحم مادرش بود و خداوند عز و جل او را در جایی استوار، روزی رساند ، به طوری که گرما و سرما اذیّتش نکرد.

سپس در حالت دوم او را از آن جا بیرون آورد و روزیِ او را از راه شیر مادرش جاری ساخت و با این وسیله، او را کفایت کرد و پرورش داد و بی آن که او توان و نیرویی داشته باشد، او را بزرگ کرد.

سپس در حالت سوم ، او را از شیر گرفت و روزیِ او را در کسب و کار پدر و مادرش قرار داد، و چنان در دل های آنان برای او محّبت و رحمت نهاد که گویی غیر از آن، چیز دیگری ندارند؛ به طوری که در بسیاری از حالات ، او را بر خودشان مقدّم می داشتند.

تا این که به حالت چهارم رسید و بزرگ و عاقل شد و برای خودش مشغول کسب و کار گردید . در این حال ، عرصه بر او تنگ شد و به پروردگارش بد گمان گشت و همه حقوق خدا را در مالش انکار کرد، و از ترس تنگیِ روزی و بدگمانی به این که خداوند تبارک و تعالی اکنون و در آینده، روزیِ بازماندگانِ او را بدهد ، بر خود و خانواده اش سخت گرفت . ای پسرم! بدترین بنده، همین است .

الخصال : ص 122 ح 114 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 414 ح 5 .

حدیث 3

امام علی علیه السلام :هر روزی که در آن خداوند نافرمانی نشود ، عید است .

نهج البلاغه ، حکمت 428 

حدیث 4

امام علی علیه السلام :نگاه کردن به سبزه موجب شادابی است .

نهج البلاغه ، حکمت 400

حدیث 5

امام علی علیه السلام :هیچ لباسی زیباتر از سلامتی نیست .

غرر الحکم و درر الکلم ، ج 6 ، ص 380 .

حدیث 6

امام علی علیه السلام :غذا خوردن را با چشیدن نمک آغاز کنید .

وسائل الشیعه ، ج 24 ، ص 404 .

حدیث 7

امام علی علیه السلام :چه نیکو جایگاهی است حمّام ؛ یادآور دوزخ است و چرک را از میان می برد .

کتاب من لایحضره الفقیه ، ج 1 ، ص 115 .

حدیث 8

امام علی علیه السلام :لباس پاکیزه اندوه را می زداید .

همان ، ص 444 .

حدیث 9

امام علی علیه السلام :خود را با آب از بوی ناخوشایند ، که دیگران را می آزارد ، پاک کنید .

الخصال ، ص 620 .

حدیث 10

امام علی علیه السلام :خانه هایتان را از تار عنکبوت پاک کنید .

قرب الإسناد ، ص 52 .

حدیث 11

امام علی علیه السلام :خط ، زبانِ دست است .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 706 .

حدیث 12

امام علی علیه السلام :تراشه قلمت را بشکاف و پره آن را ستبر کن و آن را به جانب راست بُرِش بزن تا خطّت زیبا شود .

همان ، ح 2465 .

حدیث 13

امام علی علیه السلام :دوات خود را لیقه بگذار و نوک قلمت را دراز بتراش و میان خط ها فاصله بگذار و حرف ها را نزدیک هم بنویس ؛ این کار باعث زیبایی خط می شود .

میزان الحکمه ، ح 4729 .

حدیث 14

امام علی علیه السلام :بهترین گفتار آن است که ترتیب نیک ، بدان آراستگی ببخشد و خاص و عام آن را بفهمند .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 3304 .

حدیث 15

امام علی علیه السلام :از سخن گفتن با کسی که گفتارت را نمی فهمد بپرهیز ، که تو را به ستوه می آورَد .

شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج 20 ، ص 282 .

حدیث 16

امام علی علیه السلام :وقتی برای گفتار ، زمان مناسبی نمی بینی سخن مگو .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 10274

حدیث 17

امام علی علیه السلام :بهترین گفتار آن است که نه ملال آور باشد و نه نارسا .

همان ، ح 4969 .

حدیث 18

امام علی علیه السلام :نیکویی گفتار در کوتاه بودن آن است .

المواعظ العددیّه ، ص 55 .

حدیث 19

امام علی علیه السلام :آفت سخن ، طولانی کردن آن است .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 3966 .

حدیث 20

امام علی علیه السلام :بهترین شعر ، آن است که مَثَل شود .

شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج 20 ، ص 336 .

حدیث 21

امام علی علیه السلام :مسواک کردن مایه روشنایی دیدگان است .

بحار الأنوار ، ج 62 ، ص 145 .

حدیث 22

امام علی علیه السلام :سربازان ، مایه عزّت دین و دژهای والیان اند .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 1953 .

حدیث 23

امام علی علیه السلام :درهای آسمان به روی مجاهدان گشوده می شود .

همان ، ح 1347.

حدیث 24

امام علی علیه السلام :دو نعمت است که ارزش آن ها را نمی داند ، مگر کسی که آن ها را از دست داده باشد : جوانی و تندرستی .

غرر الحکم و درر الکلم ، ح 5764 .

حدیث 25

امام علی علیه السلام :آداب ورسوم خویش را به فرزندانتان تحمیل نکنید ؛ زیرا آنان در روزگاری ، غیر از روزگار شما می زیستند.

شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج 20 ، ص267 .

حدیث 26

امام علی علیه السلام :هیچ پشتیبانی اطمینان بخش تر از مشورت نیست .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 10694 .

حدیث 27

امام علی علیه السلام :با دشمن خردمندت مشورت کن ، ولی از رأی دوست نادان خود بیمناک باش .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 2471 .

حدیث 28

امام علی علیه السلام :بهترین کسان برای مشورت ، صاحبان خرد و دانش و افراد با تجربه و دوراندیش اند .

همان ، ح 4990 .

حدیث 29

امام علی علیه السلام :پیش از تصمیم گیری ، مشورت کن و پیش از عمل بیندیش .

همان ، ح 5754 .

حدیث 30

امام علی علیه السلام :مشورت دهنده باید در ارائه نظرش کوشا باشد ، و ضمانت پیروزی بر عهده او نیست .

همان ، ح 6194 .

حدیث 31

امام علی علیه السلام :رأی و نظر کسی برتر است که خود را از رأی مشاور بی نیاز نداند .

همان ، ح 3152 .

حدیث 32

امام علی علیه السلام :هرکس بر رنج کسب وکار صبر نکند ، باید رنج نداری را تحمّل کند .

غرر الحکم و دررالکلم ، ح 8987 .

حدیث 33

امام علی علیه السلام :پیامبر خدا از به کار گرفتن کارگر ، پیش از تعیین مزدش نهی فرمود .

کتاب من لایحضره الفقیه، ج4، ص10.

حدیث 34

امام علی علیه السلام :با فرودست خود مهربان باش تا فرادستت با تو مهربان باشد .

میزان الحکمه ، ح 6960 .

حدیث 35

امام علی علیه السلام :به احترام پدر و معلّمت از جای برخیز ، گرچه فرمان روا باشی .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 2341 .

حدیث 36

امام علی علیه السلام :صدقه و وقف دو ذخیره اند ، آنها را برای روز خودشان (قیامت) وانهید .

دعائم الإسلام ، ج2 ، ص340 .

حدیث 37

امام علی علیه السلام :دانشمندان پاک ترین مردم در خُلق و خوی و کم طمع ترین آنان در خلقت و طبیعت اند .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 2108 .

حدیث 38

امام علی علیه السلام :با مرگ هر دانشمند ، چنان رخنه ای در اسلام پدید می آید که تا روز قیامت هیچ چیز آن را فرو نمی پوشد .

المحاسن ، ج 1 ، ص 364 .

حدیث 39

امام علی علیه السلام :خاکروبه را پشت در منزل نریزید ؛ زیرا جایگاه شیاطین(و میکرب) است .

علل الشرائع ، ج 2 ، ص 583 .

حدیث 40

امام علی علیه السلام :به مالک اشتر فرمودند :باید توجّه تو به آباد کردن زمین بیش از توجّه به گرفتن مالیات باشد ؛ زیرا مالیات جز در نتیجه آبادانی فراهم نمی آید .

نهج البلاغه ، نامه 53 .

حدیث 41

امام علی علیه السلام :آن که بر مسند قضاوت می نشیند ، باید میان مردم در اشاره و نگاه و نشستن برابری را مراعات کند

الکافی ، ج 7 ، ص 413 .

حدیث 42

امام علی علیه السلام :برترین مردم ، داورترینِ آنها به حق است .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 3323 .

حدیث 43

امام علی علیه السلام :فرمان خدای سبحان را بر پا ندارد جز آن کس که در حق مدارا نکند و خود را خوار نسازد و در پی طمع نرود .

نهج البلاغه ، حکمت 110 .

حدیث 44

امام علی علیه السلام :به مالک اشتر فرمودند :برای داوری میان مردم ، برترین فرد را از نظر خودت برگزین .

نهج البلاغه ، نامه 53 .

حدیث 45

امام علی علیه السلام :عدالت شالوده ای است که جهان بر آن استوار است .

میزان الحکمه ، ح 11955 .

حدیث 46

امام علی علیه السلام :عدالت ، عمل کننده به آن را از به گردن گرفتن حقوق مردم و مظالم آسوده می کند .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 1437 .

حدیث 47

امام علی علیه السلام :پیروی از سنّت خدا و پایداری دولت ها نتیجه عدالت است .

میزان الحکمه ، ح 11979 .

حدیث 48

امام علی علیه السلام :عادل ترین مردم کسی است که با داشتن قدرت ، عدالت بورزد .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 3242 .

حدیث 49

امام علی علیه السلام :عادل ترین مردم کسی است که بیش از همه به حق داوری کند .

میزان الحکمه ، ح 12016 .

حدیث 50

امام علی علیه السلام :عادلانه ترین روش این است که با مردم آن گونه رفتار کنی که دوست داری با تو چنان باشند .

غررالحکم و دررالکلم ، ح 3170 .