کمتر شهری در دنیا می توانی پیدا کنی که در آن معبدی وجود نداشته باشد و این در حالی است که تعداد آنها به طور چشمگیری در حال افزایش است.
سوالی که ذهن را مشغول می کند این است که معابد جایگاه پرستش چه چیزی هستند و چرا هر روز به تعداد آنها افزوده می شود؟
برای اینکه بتوانیم پاسخ این سوال را پیدا کنیم باید داستان ساخت اولین معبد را بفهمیم.
داستان ساخت اولین معبد در تاریخ
همانطور که قبلا در داستان هابیل و قابیل خواندیم، فهمیدیم که به نوعی همه چیز بر می گردد به ماجرا قبول شدن قربانی هابیل و رد شدن قربانی قابیل.
زمانی که قرار شد هابیل و قابیل هر کدام قربانی نزد خدا بیاورند این اتفاق افتاد:
هابیل که دامداری می کرد به سراغ بهترین گوسفند خود رفت و آن را برای قربانی کردن انتخاب کرد اما قابیل عکس این کار را انجام داد.
قابیل که مزرعه دار بود به سراغ نامرغوب ترین محصول زراعتی خود رفت و همان را انتخاب کرد.
زمانی که هر دو نفر قربانی های خود را به قربانگاه آوردند، آتشی ظاهر شد و قربانی هابیل را با خود برد و این نشانه پذیرفته شدن قربانی بود.
قابیل که آتش را دید و از قبول نشدن قربانی خود رنجیده بود تصمیم گرفت آتشکده ای بسازد و تا روزی که دوباره آتش قربانی او را قبول کند، آتش را بپرستد.
به عبارت دیگر قابیل اولین نفری در تاریخ بود که معبد پرستش آتش را ساخت.
حالا تا اینجای داستان را در ذهن نگه دار چون باید نگاهی به زمان آفرینش انسان و قسم سنگینی که ابلیس خورد بیاندازیم.
ارتباط قسم سنگین ابلیس و ساخته شدن اولین معبد
نام قبلی ابلیس، عزازیل به معنی عزیز خدا بود. (به واسطه عبادت طولانی که داشت)
ابلیس به دلیل غرور و تکبری که داشت در ماجرای سجده کردن به آدم از امر خدا سرپیچی کرد. به همین دلیل نام عزازیل (یعنی عزیز خدا) از او گرفته شد و نام او ابلیس (شیطان) شد.
در یک لحظه هر چیزی که داشت را از دست داد. به همین خاطر در آن روز قسم سنگینی می خورد که در آیه مبارک ۸۲ و ۸۳ سوره ص، خداوند متعال در قرآن کریم چنین می فرماید:
قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ
قسم به عزتت! که جمیع آدمیان را اغوا و گمراه خواهم ساخت مگر آن بندگان مخلص شده تو را
ابلیس به عزت خدا قسم می خورد! که به هیچ انسانی رحم نکند و از هر کاری برای فریب دادن و نابودی انسان لحظه ای درنگ نکند.
عمر طولانی به همراه پرواز بال به بال فرشتگان در عوامل قدسی، این مجال را به ابلیس داده بود تا علم و آگاهی بسیاری درباره برگزیده ترین مخلوق، یعنی انسان حاصل کند.
ابلیس که شاهد تعلیم اسماء به آدم و آگاه از اراده خداوند متعال درباره خلافت انسان بر زمین بود خیلی خوب می دانست که به دلیل عجین بودن امر پرستش با جان آدمی قادر به جداسازی این امر فطری از انسان نیست.
به همین خاطر تمام سعی خود را کرد به جای مسجد (که محل عبادت و پرستش خداست) یک بدل درست کند تا انسان را فریب دهد.
چون خیلی خوب می دانست اگر نتواند جایگزینی برای مسجد پیدا کند، انسان همواره خدا را خواهد پرستید.
[واژه مسجد به معنی جایگاه سجده، عبادت و خضوع در برابر حق تعالی در ۲۸ آیه از آیات قرآن کریم آمده است.]
به همین خاطر به قابیل گفت معبد بسازد. (معبدی که در آن آتش پرستیده می شد)
در واقع مسجد جای پرستیدن خداست و معابد جایگاه پرستش شیطان هستند.
حالا اگر اولین باری باشد که این جمله را می شنوی شاید کمی شوکه شوی و در ذهنت این سوال ایجاد شود که یعنی همه معابد برای شیطان هستند؟
امام صادق علیه السلام پاسخ این سوال را به زیبایی تمام می دهد.
مردی از امام صادق درباره تفسیر آیه مبارکه “وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ – ما روز های (نصرت و غلبه) را بین مردم متداول می گردانیم.“ سوال کرد.
آن حضرت در پاسخ فرمودند:
از زمانی که خداوند حضرت آدم را خلق کرده همیشه دو دولت در کار بوده است:
- دولت خدای عزوجل که دولت انبیا و اوصیا باشد.
- دولت ابلیس.
موقعی که دولت برای انبیا و اوصیا باشد، خدا علنا و موقعی که دولت برای ابلیس لعنت الله باشد، خدا به نحو پنهانی پرستش می شود.
